Notes:
Broek op Langedijk (Westfries: Broek op Lengedìk (dialect: Broek op Langedoik) ) is een dijkdorp in de gemeente Langedijk, in het westen van West-Friesland, in de provincie Noord-Holland.
Broek op Langedijk heette ooit gewoon weg Broek. Die plaatsnaam duidt op plaats in moerasachtig land dat laag gelegen was, 'op Langedijk' wijst naar het feit dat de plaats op en aan de dijk die de langedijk werd genoemd, het was zoals de naam al aangeeft een vrij lange dijk. De plaatsnaam komt in de 12e eeuw voor als Broec, in 1424 als Broeck opten dijck en 1639 als Brock Langhendyck. Broek op Langedijk maakt deel uit van de dorpenstad Langedijk. Broek op Langedijk was van 1810 tot 1941 een zelfstandige gemeente.
De dorpen Broek, Zuid- en Noord-Scharwoude hadden als bijnaam 'Het rijk der duizend eilanden'; die naam is nu vereeuwigd in de naam van een nieuwbouwwijk. Ten tijde van de varkenspest in de 13e eeuw besloot men om de dieren in quarantaine te stetellen. Dit deden de boeren door aparte eilanden te maken. De vruchtbare grond die men overhield bij het maken van de sloten werd gebruikt om het land op te hogen. De verhoging van de vruchtbaarheid was een belangrijke reden om dit eilanderijk te creëren. Elk eiland heeft een aparte naam.
Broek op Langedijk is een tuinbouwgebied; er wordt met name veel (witte) kool geteeld. Tot de ruilverkaveling begin jaren '70 van de twintigste eeuw was het gebied volledig opgedeeld in kleine langwerpige eilandjes (akkertjes) die uitsluitend over het water bereikbaar waren. De skuiten (vletten, boten) waren meestal van zwart geteerd staal met rode en groene accenten, vaak voorzien van een vaste dieselmotor. Schuiten zonder motor werden voortbewogen met de kloet, een houten vaarboom met een v-vormige onderkant die wel grip heeft in de klei maar niet blijft steken.
In 1887 is in Broek op Langedijk de eerste groenteveiling bij afslag ontstaan, tevens de oudste van Europa, eerst in de open lucht, kort daarna in een houten gebouw waar de skuiten met kool doorheen konden varen. Sinds jaren '80 is de veiling als bedrijf opgenomen in wat later de Greenery werd. Het gebouw is zonder veel aanpassingen tot veiling museum geworden, Broeker Veiling.
De originele bebouwing bestaat uit een rij huizen aan beide zijden van de Dijk, met aan de westzijde nog een rij huizen die voor de verkaveling uitsluitend via smalle bruggetjes bereikbaar waren. Soms groeiden er halve woonwijken achter één zo'n bruggetje van nog geen meter breed. Met name bij verhuizen en brandbestrijding was de enige toegang dan over het water. Het Oxhoofdpad is een van de weinige steegjes die nog min of meer in originele staat is gebleven, inclusief een bruggetje zoals er ooit honderden waren.
De meeste bewoners zijn tegenwoordig forenzen, daarnaast werkt een deel in de Smiths chipsfabriek en is een deel van de bevolking uiteraard nog altijd werkzaam in de tuinbouw. Aan een grootdeel van het westelijk deel van het dorp is tegenwoordig een groot bedrijfsterrein gelegen.
Broek op Langedijk heeft ook een hervormd kerkje (16e eeuw), een voormalig raadhuisje en de Houtzaagmolen De Ster.
In 1793 woedde er in Broek op Langedijk een grote brand. Hierbij gingen meer dan 40 huizen verloren, rondom de Nederlands Hervormde kerk. Zes jaar later werd de kerk gebruikt door de Fransen gebruikt als paardenstal, omdat in het niets was gelegen, tijdens de Bataafse Revolutie/Frans-Bataafse tijd. Na de oorlog werden de huizen en gebouwen, waaronder het raadhuisje, een school en herberg herbouwd.
City/Town : Latitude: 52.6725, Longitude: 4.80555555555556
English
