| Notes |
- Der Maasgau war in der Zeit der Karolinger das Gebiet westlich der Maas mit Maastricht im Zentrum und dem Jülichgau auf dem anderen Ufer des Flusses. Der südliche Teil fällt später an den Lüttichgau und die Region westlich von Maastricht an den Haspengau.
Grafen im Maasgau
Giselbert, 841 Graf im Maasgau, 866 Graf im Lommegau (Reginare); ⚭ 846 entführt, Ehe 849 anerkannt, NN, * wohl 826/830, Tochter des Kaisers Lothar I. (Karolinger)
Reginhar Langhals († 915), dessen Sohn, Graf von Hennegau und Maasgau
Giselbert, † 939, dessen Sohn, Graf im Maasgau, 928 Herzog von Lothringen (Reginare)
Dietrich I. Flamens, ermordet 1082, Graf in der Betuwe und im Maasgau, Stammvater der Grafen von Geldern
- The Maasgau, Masao, or Maasland, was an early medieval region or pagus, on both sides of the Maas river (Meuse) starting at the city of Maastricht.
It was sometimes described as a county (comitatus).
Attestations
According to Nonn's collection of attestations:
In a letter of 633-56, from Bishop Paul of Verdun to Bishop Desiderius of Cahors the term "Masao" is used to describe a travel route of the Merovingian king Sigibert III, travelling via Maastricht from Laon to Cologne.[1]
In a charter of 714, Susteren is described as being in the "pagus Mosariorum".[2]
In a testament of 732/3 attributed to Adela of Pfalzel, a place called Scriptinas is described as being "in pago Mosao super ripam Mosae".[3]
In a charter of 741/2 which is reported in two versions in Sint-Truiden records, a "count or duke of Hasbania" (comes vel dux Hasbanie) named Robert, son of Lambert, granted lands near Diest to Sint-Truiden Abbey.[4] In the charter itself thobert called himself a count, but he was mentioned as a Duke in the biography (Vita) of Bishop Eucherius of Orléans. In surviving versions of that Vita, when Charles Martel exiled Eucherius to Cologne this was under the custody of a Duke Robert of Hasbania (Hasbanio Chrodoberto duce).[5] Remarkably, the lands given to the Abbey were described as being "in pago Hasbaniensi et Masuarinsi" — literally the land of Hasbanians and Masuarians. The second word is probably related to Masao. Some commentators such as Gorissen, Ewig, and Nonn (p.93), as indicating that Robert had an older type of jurisdiction over an area larger than Hasbania or the Maasgau on their own.
In about 830 Einhard described a place "in pago Mosavo".
In an 837 plan to divide the Frankish kingdoms one of the counties named (not pagi in this case) is Masagao (in the Annales Bertiniani) or Masagouwi (in Nithard I.6).
In 841, Nithard describes Gilbert (or Giselbert), who may be an ancestor of the so-called Regnarids, as "comes Mansuariorum", "Count of the Mansuari".[6] There is uncertainly about how to interpret this terminology, though Gorissen, Ewig andn all see it as likely to be related to the earlier description of "Count or Duke" Robert. In one surviving manuscript the "n" is missing.
In 858 Sint-Odiliënberg near Roermond, then known simply as Berg, was described as being "in pago Maso" and sitting about the river Roer, which is a tributary of the Maas.[7]
In the Treaty of Meerssen of 870, the Maas river was a dividing line between two Frankish kingdoms. The Maas valley region north of Maastricht is described as having two parts, a lower and higher (subterior and superior) Masau, and each ofe two parts was to be divided by the river. The Abbeys in the area, and the "districts" of Maastricht and Aachen, were treated separately.
In a falsified charter from 858-872, Kessel, Limburg, on the Maas between Roermond and Venlo, is described as "in pago Masensi Cassellum".[8]
In a falsified royal diploma of Otto the Great from 946 relating to Gembloux Abbey, two places are named in the comitatus (county, note: not a pagus in this case) called "Maisou": the villa called "Mauic" and the villa called "Biettine". Theter was identified by Jean Baerten as Obbicht.
In 950 another Gembloux record mentions a place "in pago Masau".
A royal charter of 7 Oct 950, Kessel on the left bank of the Maas between Roermond and Venlo is described as being "in pago Masalant in comitatu Ruodolfi" (in the country of Maasland, in the county of Rudolf).[9] Note that this time, the "Mand" form is used. This is one of the only occasions where a count with jurisdiction in this region is clearly named.
4 Jul 952. I was probably the same count Rudolf who was count near Maaseik. Alden-Eyck near Maaseik (mentioned separately in the Treaty of Meerssen) was described as being "in pago Huste in comitatu Ruodulphi" (in the country of Huste, in thunty of Rudolf).[10] Not that in this record, although it is on the Maas, Masao or Maasland is not named. Huste or Hufte is generally considered to be a word derived from Hocht, in Lanaken, also on the Maas but approximately 30km southwards. Van de Weerd proposed it was Hoeselt. Wherever it was, it must have been seat of a count.
In an undated record from Fulda the villas called Blaricga [Blerik] and Walaran are mentioned, "in pago Masao iuxta flumen More".
As pointed out by Verhelst, the term Masalant (Maasland) is used mainly when referring to Maastricht, and according to him it is only used by mistake in the 950 case above. In 889, 898 and 919, Maastricht is specifically described as being in the comitatus (county) of Maselant. In the 898 record it is also added that it is in the Pagus of Hasbania. In a different record of 898 it is described instead of being in the pagus of Maseland. In contrast, in another 919 record it is described as being in the comitatus of Hasbania.
- La Maasgau, le comté de Meuse (Pagus Maasgau ) est un comté carolingien, subdivision de la Lotharingie inférieure.
Topographie
Sous les Carolingiens c'est le territoire à l'ouest de la Meuse. Le comté de Jüllich, Jülichgau est sur l'autre rive de la Meuse.
Étymologie
Maas signifie la Meuse, et Gau, comté carolingien.
en néerlandais: Maasgouw
Siège
Le comte de Meuse résidait à Maastricht, Trajectum ad Mosam.
Comte de Meuse - Comte de Maasgau
Gislebert I, né en 770, marié vers 790 et décédé après 842.
Giselbert II, né vers 825 dans le Hainaut (Hennegau), comte de Maasgau en 841, comte de Lomme en 866. En 846, il enlève et épouse Ermengarde, fille de Lothaire Ier, le mariage est reconnu en 849. Il meurt en 892.
Régnier Ier, dit Régnier au Long Col, né vers 850 et mort à Meerssen entre le 25 août 915, et le 19 janvier 916, fut comte de Hainaut, du Maasgau.
Gislebert de Lotharingie, († 939), fils du précédent. Comte de Maasgau, 928 et abbé laïc de l'abbaye de Stavelot et de Saint-Maximin de Trèves. À partir de 928/929, il est attesté comme duc de Lotharingie.
Dietrich, assassiné en 1082, Comte de la Betuwe et de Maasgau, père du comte de Gueldre1
- De Maasgouw (Latijn: Pagus Mosarium, Masau, Mosagao en Maselant) was een van de gouwen waarin de Frankische koninkrijken (±500-960) waren opgedeeld. In grote lijnen viel hij samen met het Limburgse Maasland, d.i. het gebied tussen Wezet en Nijmegen. Het gebied viel uiteen omstreeks 840.
Grenzen
In het zuiden grenst de Maasgouw aan de Luikgouw. In het westen gaat hij over in de Haspengouw en in Toxandrië. In de omgeving van Nijmegen begint de Betuwe. In het oosten omvat hij ook de andere Maasoever, reikend tot aan de Gulikgouw en de Hettergouw. De grafelijke vroonhof bevindt zich in het wereldlijke gedeelte van het Romeinse Maastricht (het kerkelijke gedeelte is immers een bezit van de bisschop in Luik).
Al in de 8e eeuw ontstaan diverse enclaves binnen de Maasgouw, voornamelijk door de stichting van rijksabdijen. Het Verdrag van Meerssen (870) somt alle territoria in het koninkrijk Lotharingen op. In de voormalige Maasgouw liggen dan:[1]
De eeuwenoude Sint-Servaasabdij (S. Servatii) met verschillende bijhorende dorpen
Het graafschap Oppermaasgouw (Masau superior), waarvan de vroonhof aan de grondslag van het latere graafschap ligt
De Abdij van Aldeneik (Echa), wiens beneficie (het zgn. "Kessenich-Eik")[2] het noordelijke deel van Masau superior beslaat
Een koningsgoed genaamd Castellum, misschien overeenstemmend met de plaatsen Casallum of Kessel
Het graafschap Nedermaasgouw (Masau subterior), met hoofdplaats binnen het oude Blerick of oude Cuijk
De Abdij van Susteren (Suestre), in het zuidelijke deel van de oostoever
De Abdij van St.-Odiliënberg (Berch), in het noordelijke deel van de oostoever
De Maasgouw binnen de post-Karolingische koninkrijken
Door de delingen van Francië behoort de Maasgouw meermaals tot een ander rijksdeel. In 880 valt hij voorgoed aan het latere Saint Roomse Rijk.
837: Herhaald wordt dat, bij de dood van Lodewijk de Vrome, de Mosagao naar Karel de Kale moet vererven.
843: Karel moet de Maasgouw afstaan aan zijn halfbroer Lotharius I.
870: Ten gevolge van de dood van Lotharius II herwint Karel het gedeelte van Lotharingen ten westen van de Maas.
880: Als gevolg van de Slag bij Andernach (876) moet Karloman dit gedeelte weer afstaan aan Oost-Francië.
(Gouw)graven
714: Pepijn van Herstal schenkt het land voor de Abdij van Susteren weg.
730: Adelardus sticht de Abdij van Aldeneik voor zijn dochters Harlindis en Relindis.
±825: Adalardus, een achterkleinzoon van Pepijn, schenkt Elen en Tongerlo aan de Abdij van Corbie.
Oppermaasgouw:
841: Giselbert I, de stamvader van het geslacht der "Reginaren" of "Reiniers"
849-958: Personele unie met de Haspengouw
939: Eerste opstand van de Reiniers: Giselbert II sneuvelt en wordt opgevolgd door zijn neef Rudolf I.
958: Tweede opstand van de Reiniers: Rudolf wordt verbannen wegens zijn strijd om de hertogentitel.
967: De comes Rudolf II (een neef) is getuige bij een schenking aan de Abdij van Sint-Truiden.
Versnippering ten bate van het Sint-Servaaskapittel en de eerste heren van Vroenhoven, Pietersheim, Rekem en Elsloo.
Kessenich-Eik:
Mogelijk zijn Reinier I van Henegouwen (±890-915) en Giselbert II (915-939) tot lekenabt benoemd.
De rijksabdij valt terug aan de koning, die delen ervan wegschenkt:
Een zekere Rothingus ontvangt Wisheim (voor 946), één geheel met het latere "Buiten-Wessem" en Grathem.[3]
Ansfried de Oudere ontvangt Casallum (voor 950), waarin later de Drie Eijghen ontstaan.
Lambert I van Leuven herwint Dilsen (na 976), later door Adela (II) van Leuven aan het Sint-Servaaskapittel geschonken (1062).
Nedermaasgouw:
±890: Alberik van Maasgouw is graaf te Blerick.
±920: Lambert van Maasgouw, vader van Adela van Leuven.
1078: Diederik I Flamens is waarnemend gouwgraaf.
Versnippering ten bate van de eerste heren van Horn, Kessel en Cuijk–Meer.
|
Abt 825 - Yes, date unknown
Reginar im Bidgau
: Address
: Location
: City/Town
: County/Shire
: State/Province
: Country
: Not Set
English
